Płaca minimalna w Niemczech

PODSTAWY PRAWNE §

Regulacja prawna dotycząca płacy minimalnej pracowników delegowanych do pracy na terenie Niemiec zawarta jest w ustawie o płacy minimalnej z dnia 1.01.2015 r. Mindestlohngesetz w skrócie MiLoG. Co istotne ustawa ta stanowi element niemieckiego prawa pracy.

Głównym założeniem MiLoG jest wypłata płacy minimalnej pracownikom, którzy nie mają niemieckiego obywatelstwa ale w Niemczech pracują oraz zatrudnieni są w innym kraju niż Niemcy, a w Niemczech wykonują pracę tylko tymczasowo czyli pracownicy delegowani z innego państwa. Ustalenia nie zawierające obowiązku wypłaty przez pracodawcę co najmniej ustawowo określonej płacy minimalnej nie są skuteczne prawnie według ustawy MiLoG.

Ustawa MiLoG znajduje zastosowanie w stosunku do polskich przewoźników w przypadku:

• KABOTAŻU – transportu krajowego na terenie Niemiec, wykonywanego przez polską firmę transportową,
• TRANSPORTU MIĘDZYNARODOWEGO – w którym załadunek lub rozładunek ma miejsce na terytorium Niemiec

Strona Niemiecka obstaje przy wprowadzeniu płacy minimalnej dla kierowców przejeżdżających tranzytem przez Niemcy, jednakże jak do tej pory brak uregulowań w tej kwestii. Wszelkie informacje dotyczące zmian w tych przepisach będą na bieżąco aktualizowane.

WAŻNE: Pomimo, że ustawa MiLoG stanowi o dostosowywaniu stawek wynagrodzenia minimalnego co dwa lata, Rząd Federalny może na wniosek Komisji do spraw Minimalnego Wynagrodzenia wprowadzić rozporządzeniem zmianę stawek w innych terminach niż ustawowo ustanowione.

WAŻNE: Prawo niemieckie nie rozróżnia stosunku cywilnoprawnego (umowa zlecenia) od stosunku pracy. Należy zatem pamiętać, że niemiecki organ kontroli może uznać, że kierowca z którym pracodawca zawarł umowę zlecenia posiada w świetle prawa niemieckiego status pracownika i podlega przepisom MiLoG.

Kierowca świadczący usługi przewoźnikowi w ramach działalności gospodarczej nie podlega przepisom MiLoG, organ kontroli może jednak przyjąć, że samozatrudnienie ma fikcyjny charakter. Do takiej sytuacji dojdzie w przypadku gdy kierowca-przedsiębiorca:

1. osiąga więcej niż 5/6 przychodów z tytułu współpracy z jednym przewoźnikiem
2. w zleceniu transportowym oprócz miejsca i terminu dostarczenia ładunku oznaczono dodatkowe informacje, które wpływają na niezależność kierowcy w zakresie świadczonych przez niego usług
3. prowadząc pojazd należący do przewoźnika otrzymuje wynagrodzenie nie za konkretne zlecenie lecz za godzinę pracy

Jeśli zajdzie którakolwiek z tych trzech przesłanek organ kontroli uznać może, że łącząca kierowcę z przewoźnikiem umowa nie jest umową zlecenia a umową o pracę.

OBOWIĄZEK ZGŁOSZENIOWY / zgłoszenie oddelegowanie pracownika

WAŻNE: Dokonywanie oddelegowania odbywa się za pomocą systemu elektronicznego i wyłącznie za jego pośrednictwem, na platformie on-line pod linkiem https://www.meldeportal-mindestlohn.de

Zgodnie z postanowieniami §16 ustawy MiLoG w formularzu znaleźć się muszą:

• imiona, nazwiska i daty urodzenia pracowników
• początkowy termin zatrudnienia pracownika delegowanego
• przewidywany okres zatrudnienia
• miejsce zatrudnienia
• miejsce w Niemczech, w którym dokumenty wymagane przez ustawę MiLoG się znajdują

WAŻNE: Zmiany powyższych informacji muszą być niezwłocznie uaktualniane w formularzu.

WAŻNE: Przewoźnik dołącza do formularza oświadczenie, że spełnia zobowiązania wynikające z ustawy MiLoG odnośnie wypłaty minimalnego wynagrodzenia pracownikom delegowanym do pracy na terenie Niemiec, według stawek tu obowiązujących.

 MINIMALNE WYNAGRODZENIE / wypłata / składniki / kryteria / terminy

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy wynikającym z §20 MiLoG jest wypłacanie wynagrodzenia minimalnego najpóźniej w ostatnim dniu roboczym miesiąca następującego po miesiącu, w którym praca była wykonywana.

Każdy pracownik delegowany do pracy na terenie Niemiec ma prawo do wynagrodzenia minimalnego. Wysokość minimalnego wynagrodzenia, które obecnie wynosi 9,19 euro może każdorazowo zostać zmieniona przez zarządzenie Rządu Federalnego. Wszystkie postanowienia ustawy o delegowaniu pracowników, ustawy o pracy tymczasowej oraz wszelkich rozporządzeń do tych ustaw zostały dostosowane do ustawy o MiLoG. Oznacza to, że wszelkie umowy, które mają na celu obejście ustawy o MiLoG, a co za tym idzie wypłaty płacy minimalnej są bezskuteczne.

CZAS PRACY ZALICZANY DO MiLoG to czas od rozpoczęcia do zakończenia pracy, obejmujący wszystkie czynności związane z wykonywaniem przewozu drogowego, w szczególności:

• prowadzenie pojazdu
• załadowywanie i rozładowywanie oraz nadzór nad załadunkiem i rozładunkiem
• nadzór oraz pomoc osobom wsiadającym i wysiadającym
• czynności spedycyjne
• obsługa codzienna pojazdów i przyczep
• inne prace podejmowane w celu wykonania zadania służbowego
• niezbędne formalności administracyjne
• utrzymanie pojazdu w czystości

DODATKI, KTÓRE MOŻNA UWZGLĘDNIĆ W RAMACH PŁACY MINIMALNEJ w celu zminimalizowania kosztów pracy w przedsiębiorstwach transportowych:

• wynagrodzenie zasadnicze z umowy o pracę
• wyrównanie do wynagrodzenia minimalnego
• płatności jednorazowe – uznawane jednak jedynie w okresie wymagalności, kiedy zostały wypłacone
• premia lojalnościowa, dodatki na dzieci – dodatki nie mające wpływu na stosunek pomiędzy pracą a wynagrodzeniem
• premia uznaniowa – zakwalifikowana jako płatność jednorazowa.

Jeśli przepisy krajowe zawierają określenie składników diety albo wyszczególnienie tych, które przeznaczone są jako zwrot faktycznie poniesionych kosztów przez pracownika to  tylko część nieopisana może być zaliczona na poczet niemieckiego minimalnego wynagrodzenia. Przy braku w przepisach krajowych regulacji, która określa składniki diety możliwe są dwa rozwiązania:

1. Udokumentowane koszty przedstawia pracownik – wtedy rzeczywiste koszty podróży związane z wyżywieniem czy zakwaterowaniem odejmuje się od kwoty wypłaconych diet i ryczałtów, które są uwzględnione w płacy minimalnej.
2. Przy braku możliwości ustalenia rzeczywistych nakładów pracownika – od diet i ryczałtów noclegowych odlicza się każdorazowo najniższy poziom świadczenia na wyżywienie oraz zakwaterowanie pracownika według przepisów rozporządzenia o składkach na ubezpieczenie społeczne (SvEV) i uwzględnia się tylko kwotę pozostałą po odliczeniu.

MINIMALNE WYNAGRODZENIE / wypłata / składniki / kryteria / terminy

Za termin rozliczania płacy minimalnej ustawa MiLoG w §20 uznaje najpóźniej ostatni dzień roboczy miesiąca następującego po miesiącu, w którym praca była wykonywana.

WAŻNE: Jeśli pracodawca  oprócz wypłaty ryczałtu noclegowego zapewnia kierowcy miejsce od spania w kabinie pojazdu zgodnie z rozporządzeniem 561/WE/2006 w całości może zaliczyć ryczałt do wynagrodzenia minimalnego.

KURSY WALUT

WAŻNE: Dla potrzeb naliczania płacy minimalnej w Niemczech wypłacanej w obcej walucie stosuje się zasadę średnich kwartalnych kursów walut zgodnie z art. 107 rozporządzenia Rady (EWG) nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 r., tj. przelicznik urzędowy ustalony przez krajowe władze monetarne i potwierdzony przez Międzynarodowy Fundusz Monetarny.

KARY

Za nieprzestrzeganie przepisów o płacy minimalnej grożą kary finansowe:

• do 30 tysięcy euro – za brak zgłoszenia informacji o pracownikach wykonujących pracę na terytorium Niemiec
• do 500 tysięcy euro – za niewypłacenie należnego wynagrodzenia bądź wypłacenie go z opóźnieniem

Niemiecki Urząd Celny stosuje System Naliczania Kar korzystając w tym celu z przelicznika przewagi rynkowej (Marktvorteil), który wynosi 20%. Naliczanie kary wygląda w sposób następujący:

przez 20% mnoży się brakującą, niewypłaconą kwotę w euro, następnie sumuje się niedopłatę oraz iloczyn niedopłaty mnożąc przez 20%, co daje tzw. przewagę ekonomiczną, która to pomnożona przez 2,5 daje ostateczną kwotę kary za dany kontrolowany miesiąc pracy danego pracownika. Wzór po skróceniu to kara w wysokości trzykrotności niewypłaconego wynagrodzenia za czas pracy na terytorium Niemiec.